Observaties tijdens de stapstenen

Trage wegen betekenen vrijheid: het centrum van Aarschot is rijk aan trage wegen. Ze zijn ook heel divers: kleine doorsteekjes, langere verbindingen als de jaagpaden, trappen, paadjes in het park... Wanneer we peilden naar welke paadjes kinderen kennen, bleken er dat er eerder weinig te zijn. Tijdens onze tochten stelden we echter vast dat kinderen zich wel thuis voelen op trage wegen. Het contrast tussen hoe kinderen zich gedragen op een gewone straat of op een trage weg is frappant: van zodra ze voet zetten op een trage weg, gooien ze de remmen los om een stukje te lopen, springen of huppelen. Ze nemen onbekommerd de ruimte van de weg in. Een opmerkelijke overgang is bijvoorbeeld te merken vanaf de grote parking aan de Demervallei die aansluit op de jaagpaden langs de Demer. Al slalommend verplaatsen ze zich tussen de auto's door. Vanaf de trage weg en de blauwe brug in zicht is, schakelen ze intuïtief een versnelling hoger. Een mooie illustratie van het feit dat trage wegen essentiële schakels zijn in een kindvriendelijke en verkeersveilige stad Aarschot. Een fijne vaststelling is ook dat de ouders van Gangmakers en Koplopers hun kinderen een grote autonomie en vrijheid gunnen. In tegenstelling tot wat in andere steden en gemeenten vastgesteld wordt, krijgen kinderen hier de kans om alleen naar de winkel of naar huis te gaan. Dit is voor Aarschot een goede indicator voor de kindvriendelijkheid. -------------------- De natuur betekent avontuur: opvallend in het traject van Gangmakers en Koplopers was de 'ontdekking van de natuur' door kinderen. Op de eerste dag noemden ze de Bekaf met overtuiging één van hun favoriete plekken in het centrum van Aarschot. Drie tochten later schoot er van die waardering nog maar weinig over: bijna unaniem verklaarden de kinderen dat de Berg een veel betere plek voor hen was. Daar konden ze tenminste eens echte avonturen beleven en hebben ze geen speeltuigen nodig. Ook de omgeving van de Orleanstoren werd herontdekt. -------------------- Kinderen matchen met dieren: kinderen zijn sterk aangetrokken tot dieren. Spontaan vertellen ze verhalen over dieren in hun buurt: de poest van het Poesieveld, de krekels van de tuin van Ruy, de vos aan het bos boven bij de opa van Daan... Telkens we een dier tegenkwamen, hielden de kinderen eventjes halt: de eenden bij de Klinker, de pony's in de Duivenstraat, een hond bij het jaagpad... Opvallend is hoe respectvol en geïnteresseerd hun houding is. Trage wegen zijn bij uitstek de plekken waar ze ontmoetingen kunnen hebben. -------------------- Uiteraard kent een stad als Aarschot meerdere plekken die voor kinderen van betekenis zijn. Plekken die een nadrukkelijke plaats innemen in hun 'mental map' omdat er voor hen échte belevingen en ervaringen aan vast zitten. Opvallend is dat er ook plekken zijn waarvan men verwacht dat ze voor kinderen een rijke betekenis hebben, terwijl dat in de werkelijkheid amper het geval is. Gedurende de Gangmakers en Koplopersweek kwamen enkele interessante sites niet of weinig ter sprake bij de kinderen. Het lijkt alsof die gebieden er voor hen niet écht toe doen. Dat was het geval voor het stadscentrum in het algemeen, het stadspark en de Demer en zijn boorden. Hun aanwezigheid is vanzelfsprekend, maar vraagt verder geen bijzondere aandacht. -------------------- Goed bedoelde wegen aan de Demervallei: een blik op de kaart volstaat om te zien dat er veel trage wegen zijn in de omgeving van de Demervallei. Een lange parallelle verbinding langs het water aan de parking, drie voetgangersdoorsteken naar het centrum (die overigens zorgvuldig bewegwijzerd en onderhouden zijn), de aantakking naar het kiezeljaagpad aan de Demer zelf... Het fijnmazige netwerk op de kaart blijkt in realiteit echter heel anders te werken. Kinderen negeerden heel vaak de aangelegde paden en baanden zich een weg over de parking of over de grasveldjes ertussen. Met name ter hoogte van de brugjes en wanneer we in de richting van de Blauwe Brug stapten. Sommige looplijnen leidden hen tegen alle intuïtie in eerdere naar de parking dan naar de trage wegen. De realiteit van de tekentafel is duidelijk anders dan de spontane looplijnen van kinderen (en volwassenen). -------------------- Doodlopende wegen, stomme wegen: op de tweede dag stelden we vast dat het tragewegennetwerk in het zuidelijke deel van het projectgebied, ondanks de vele rode lijnen, niet echt een netwerk is. De paden en straten lopen als straten in de richting van het centrum van Aarschot. Maar dwarse verbindingen tussen deze assen zijn er niet. Voor kinderen was het al snel duidelijk: 'volgens mij geraken we nooit meer terug. Dit is toch helemaal niet avontuurlijk!' Waar er barrières of ontbrekende schakels in het wegennetwerk zijn, is de belevingswaarde meteen een stuk minder groot bij kinderen. Wellicht is dat ook te verklaren door de beperkte kennis van het gebied, zelfs bij kinderen die hier vlak in de buurt wonen. Deze omgeving is moeilijk te exploreren.