Virtualiteit en duurzaamheid

Kunst in de publieke ruimte hoeft niet altijd tastbaar of duurzaam te zijn (in de traditionele zin van het woord): ook kunstwerken die efemeer of virtueel van karakter zijn, kunnen kritische vragen oproepen, aanzetten tot ontmoeten, of publieke ruimte ‘maken’. Kunst kan ook in een virtuele ruimte plaatsvinden, of er ten minste bijzondere verbanden mee aangaan. Zelfs los van een expliciet virtuele (online) context is kunst vandaag ‘relationeler’ dan ooit. Duurzaamheid en klimaat zijn dé thema’s van vandaag. Ruimtelijke kwesties bijvoorbeeld over bebouwde versus open ruimte zijn alomtegenwoordig. Het is voor de hand liggend dat kunstprojecten aansluiten bij die thema’s, er kritische vragen bij stellen en/of een plek in de voorhoede opnemen met betrekking tot het ‘aanpakken’ van de thema’s in kwestie. Hetzelfde geldt voor de domeinen technologie en nieuwe (virtuele) media: ze kunnen inspirerend werken of juist uitnodigen tot het maken van kritische kanttekeningen. Of betekent duurzaamheid vooral ‘zorgen voor’, en kan een kunstwerk dat uitlokken? Gaat de ouderwetse definitie van een publieke ruimte als een de facto ‘duurzame’ ruimte nog op? Welke plekken verdienen het om verduurzaamd te worden? Zowel praktijkvoorbeelden van kunst in opdracht in de open ruimte als in een stedelijke en zelfs virtuele context, spelen daarop in. In de kunstpraktijk vinden we zowel voorbeelden die de ene keer flirten met de wetenschap en de andere keer met nieuwe - ‘virtuele’ of andere - manieren om een publiek te betrekken. Daarbij komen aspecten van duurzaamheid zowel impliciet, als expliciet aan bod.